Spread the love

                        (Da u M.M.Thaiang) :

Katkum ka Parom jong ki riewtymmen bad ki Nongshat ki Nongkheiñ (ki Nongthmat – ki Nongtrong) jong ka thaiñ Labang-Nongphyllut, Elaka u Dolloi Nongphyllut, haba ïathuh khana parom shaphang u Ryngkohkitknor lane u Kohkarang ha une u Nongthoh, la ong ba une u Kohkarang/ Ryngkohkitknor lane u Ryngkeng, u dei u Jaitsim uba ka jingheh jong u ka long kat u Khliengpukni bad u don la ka jong ka parom ne ka khanatang.

            Ka Parom ka ong, ba ha kata ka por, ka jingdum iongngit ka pyrthei, u khun bynriew u la tyrwa ia kata ka kam kitryndang bahryndang ia u khun bynriew ba yn wan khot ia ka sngi  ka bym wan ai jingshai shuh ia ka pyrthei, ba kan wan biang ba kan shai ka pyrthei. U khun bynriew u la tyrwa ia kane ka kam naduh ki Sim, ki Mrad kiba rit tam haduh kiba heh tam. Ka parom ka ong ba hamar ba tyrwa u khun bynriew ia kane ka jingtyrwa, joit la ïeng Rangbah u Kohkarang lane u Ryngkohknor, ba u kloi ban leh ia kane ka kam ban kitryndang bad ban bahryndang na ka bynta u khun bynriew bad ban leit khot ia ka Sngi ba kan wan biang bad ai jingshai  ba kan shai ka pyrthei.

            U Kohkarang lane u Ryngkohknor (Hornbill) ha ka riam ka beit, ka Phali, ka Yuspong (Jainspong), ka Banat, ka Batu, u la mih soit na kane ka sla pyrthei sha tyngkong ka Sngi. U Kohkarang/ Ryngkohknor haba u la poi ha tyngkong ka Sngi, u la ong “Ko Ngikyllung, ko Syiem basaw bamar, ko Syiem bashit, ko Syiem bashai, to plie ia u Khir, u Bnoh, ia ka Dwar ia ka Proh, ia u Langlar, u Langnoh ia nga ba ngan ia kren bad phi na ka bynta u khun bynriew, uba da ka jingbymwan ai jingshai jong phi, u (khun bynriew)u la sah ha ka dum ka lyngngoh, uba la shahteh shahkhum ha u Thri, ha u Stain, ha ka Niar, ka Byndi, uba la ban ka pang ka shitom, ka khein ka kdiah, u bym tip shuh ia ka miet ia ka step, ka thiah, ka dem, ka trei ka ktah, kumta nga wan ban ia kren bad phi na ka bnynta u khun bynriew bad na ka bynta ki laiphew jyngthaw ba phin wan ban ai jingshai biang kumba ju long ha ki por baroh ba kan shai ka pyrthei bad ban shai ka jingmut jingpyrkhat jong u khun bynriew.

            Ka Sngi kaba long ka jingshai bad ka hok ka sot, haba ka la ioh sngew ia kine ki kyntien shongsbai jong u Kohkarang lane u Ryngkoh u Ryngkeng, ka (Sngi) la plie ia u Khir, u Bnoh, ia ka Jwar, ka Proh, ia ka Langlar, ka Langnoh bad ka pdiang sngewbha ia u da kaba kmen. Ka Sngi ka la ai ia u, ia ka Knor Ksiar-Knor Rupa ba un shong. Ka Sngi ka la ai ia u ka bam, ka dih, ia ka Kyiad, ia ka Um, ia ka Harak ka Sidhiar ba u Kohkarang (Ryngkohknor) un bam un dih. Nalor kata ka Sngi ka la pynkhamti ha u ia u Klong, u Skaw, ia ka Harak ka Sidhiar bad u long uba bit ban diangti ia u Klong u Skaw, ia ka Harak ka Sidhiar, phewse haba la ban ka Harak, ka Sidhiar, ha ka jaka ban iakren kam bad ka Sngi na ka bynta u khun bynriew, u kot u kdang, u buaid, u tanglang. Ka Parom ka ong haba u (Kohkarang-Ryngkohknor) u la buaid, u khih, u ksaid, kyrthrait, u kyrdem ha khmat ka Sngi, ka Syiem bashit bashai, ka Syiem basaw bamar. Shuh shuh ka parom ka ong haba la ksaid, la kyntrait, la kyrdem, pait (piah) sa ka Jwar, ka Proh, ka Jwar, ka Jingkhang bad khein kdiah sa u Khir, u Bnoh ka Langlar ka Langnoh.

            Ka parom ka ong haba ka sngi, ka la iohi ia kane, ka la sngewsih kthang bad da ka jingbitar, ka shim da ka Knor-ksiar-knor-rupa, ka la sangoh shisiendon phak na khlieh bad behnoh artat ia u na iing. U Kohkarang/u Ryngkoh u Ryngkeng, u pynroh jutang, u pynroh jubat, nalor ba shah sangoh ha ka Sngi, da ka Knor-ksiar, knor-rupa, ka kynshi ka kyn-eh, ka pynkit, ka pynban ruh de sa ka Jyrhoh-ka Hiaw (ka kyoh ka hiaw). U Kohkarang/u Ryngkoh u Ryngkeng, u la phet iamrem na tyngkong ka sngi bad hiar sha ka pyrthei khlem khlem da wan ai ia ka kaiphoit ka jingiakren jong u bad ka Sngi bad kaei ka jingmih da ka jingleit ia kren bad shong bishar jong u bad ka Sngi, na ka bynta u khun bynriew.

Ka Parom ka ong ruh ba ka Sngi, ka la maham tyngeh ia u Kohkarang (u Ryngkohknor), u pynroh jutang u pynroh jubat ba um bit shuh ban wan sha jan jong ka. Kane ka parom la ong ba ka hiar pateng na ki longshwa manshwa bad kaba la hiar pateng la pateng, ha ki longdien mandien kaba naduh kata ka por hyndai hynthai, kulong mynba dang lung ka pyrthei bad kaba dangiathuh khana parom bad iai-iathuh khana parom haduh kine ki sngi. Ha ki Nongshat, Nongkhein ki la dang iai niewtang la ha ka Thmat ka Trong ne ha ka Namktien, ha ka knia ka khriam. Ban pynshisha ia kane ka jingiathuh jong ki longshwa manshwa ba ka Sngi kam shah shuh ia u Ryngkoh u Ryngkeng ne Ryngkohkit knor ban wan sha-jan ong ka dang lah ban pynshisha haduh kine ki sngi. Shuh shuh haba la pyrshang ban budien ia kane ka jingiathuh khana la shem ba ka rukom her jong u Kohkarang (Ryngkohknor) haduh kine ki sngi kiba mynta la shem ba kane ka thymmei saiñpyrkhat jong ki longshwa ka long ka History kaba da shisha ym kaba shuthaw khana parom puriskam ne kaba shu mutdur.

Katkum ka khanatang kaba la iohlum shaphang u Ryngkoh –u Ryngkeng ia kaba ki kñi Rangbah bad ki `riewymmen jongthaiñ Labang nongphyllut, ki dang iai iathuh khana-parom haduh kine ki sngi ha ki samla-samhoi, ha kiba dangkhie dangsan, haba iashongkai pyllun harud ding barhem ha iing shetja ne ha karma shongkai lane ha ka namktien ha ka kñia ka khriam. Ki ngeit ruh ba ka dak mong kaba don ha khlieh u Ryngkoh u Ryngkeng (Ryngkohkitknor) ka dei ka dak ka shin jong ka knor ksiar knor rupa jong ka Sngi bad ia kum kine kiei kiei kiba la ioh pateng na ki longshwa manshwa, ki briew ki da ngeit skhem (ha kito kiba dang ngeit ha ka niam uba rim) ba ki long ki khanaparom kiba la jia shisha.

By yutip

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *