Spread the love

Ka tnad pynroi ia ki sap ki phong ka la pynlong ia ka “Northeast Skill Development and Entrepreneurship Conclave 2024” ha IIM Shillong mynta ka sngi. Kane ka jingïalang ka long ka jingkiew kaba kongsan ban kyntiew ïa ka jingseng kam seng jam bad ka jingpynroi ïa ki sap ha ka thaiñ shatei lam mihngi jong ka ri India. U Shri Jayant Chaudhary, Myntri ba donburom jong ka sorkar jylla (independent Charge), ka tnad pynroi sap bad seng kam seng jam bad u myntri sorkar, tnad pule puthi, sorkar India u la long u Kongsan ha kane ka jingïalang ryngkat bad kiwei pat ki nongïalam ba pawnam na ki jylla bapher bapher jong ka thaiñ shatei lammihngi, ki karkhana ki riew shemphang, bad ki riewstad, baroh ki la ïashim bynta ha ki jingïakren halor ka jingpynkhlain ïa ka thaiñ bad plie lad plie ïa ki lad ki lynti kiba thymmai.

Ka jingialang ka kynthup ia ka jingpynroi ia ka jingiatreilang ha ki thaiñ da kaba pyniadei ia ki jingthmu ha ka kyrdan jong ka jylla bad ka jingthmu jong ka Tnad na ka bynta ka jinglong jingman kaba khlain jong ka kam seng kam seng jam bad ka jingtbit. Ki jingiakren ki long halor ki lynti iaid ba kongsan ban pyndonkam ia ka sap jong ki samla jong ka thaiñ lyngba ka jingpynroi ia ki sap bad ka jingseng kam seng jam, da kaba pynleit jingmut ha ki lad ki lynti kiba thymmai bad ka jingroi jong ka thaiñ. Kane ka jingiatreilang ka thmu ban pynlong ia ka jingkiew ha ka ioh ka kot kaba neh ha ka thaiñ shatei lammihngi.

Ki Myntri ki la ïasam ïa ki rukom treikam kiba bha tam na la ki jong ki jong ki jylla bad ki la pynpaw ïa ka jingdonkam ban thaw ïa ka rukom pynroi sap kaba khlaiñ kaba ïadei bad ka kolshor bad ka ioh ka kot kaba kyrpang jong ka thaiñ. Ki la pynksan ia ka jingdonkam kaba kongsan ban pynbha ia ka ITI, ka jingai pisa ba la thmu bad ka jingpyntreikam ia ka rukom jied kaba kham pyrkhing ia ki nonghikai kaba thmu ban pynneh ia ka kyrdan kaba ha khlieh duh jong ka jinghikai. Da kaba ithuh ia ka dor kaba khraw jong ka jingtrei kti ha ka thain, ki la kyrshan ban pyndonkam ia ka jingtbit jong ki nongtrei kti, kum ki nongker dieng, ki nongker dieng, bad ki nongshna carpet, katba ki pyniadei ia ka jingtbit tynrai jong ki bad ki jingdawa jong ki iew ki hat kiba dang mih.
U Shri Jayant Chaudhary, ha ka jingkren jong u, u la ban jur ïa ka jingkordor jong kane ka jingthmu bad ka jinglah jong ka thaiñ Shatei Lam Mihngi, u la ong, “Ki Jylla Shatei Lammihngi jong ngi, ha kine ki phew snem ba la dep, ki la mad ïa ka jingmih biang, da kaba ïoh biang ïa ka kyrdan ba pawnam jong ki. Ka polisi ba la pynleit jingmut bha da ka sorkar ‘To leh stet na ka bynta ka thaiñ shatei lammihngi bad trei nyngkong na ka bynta ka thaiñ shatei lammihngi’ ka la pynlah ïa ka thaiñ ban mih kum ka nongnoh synñiang ba kongsan ha kylleng ki bynta bapher bapher. Da ka jingpynbha ïa ka jingïadei bad ka jingkiew jong ki samla kiba la nang la stad, baroh 8 tylli ki jylla ki mad ïa ka jingroi kaba ar shah, ka ban ïarap shibun sha ka thong jong ka ïoh ka kot jong ka India kaba San Trillion.”
“Nga ioh mynsiem shisha na ka jingiakren kaba plie bad kaba shai kaba ngi la ioh mynta ka sngi. Ka paw shai ba man la ka jylla ka iakynduh ia ki jingeh kiba kyrpang, kiba la pynwan dur da ka jingbun briew bad ka jaka jong ka, hynrei kaba pawnam ka long ka jingsngewtynnat bad jingaiti lang ha kylleng ka board. Baroh hangne, ka long kaba ïatylli ha kaba ithuh ba ka jingnang jingstad ka dei ka agenda kaba ïadei lang na ka bynta baroh Ka jingpynskhem jong u Myntri Rangbahduh jong ka sorkar pdeng kaba ïatreilang kaba ïakhun ka paw ha ka rukom treikam ba ïatreilang jong ngi — ngi pyrkhat ïa ka por ba jrong bad ka buit treikam, ryngkat bad ka jingthmu ba ïatylli na ka bynta ka ri India 2047” u la bynrap shuh shuh.
U Shri Jayant Chaudhary u la ong, “Da ka jingthmu kaba ïatylli na ka bynta ka India 2047, ngi pynwandur thymmai ïa ka rukom treikam jong ngi ban kyntiew ïa ki ITI jong ngi, ban pdiang ïa ka jingïatreilang hapdeng ki riew shimet bad ki riew paidbah, bad ban pynroi ïa ki nongjop ha ka kyrdan pyrthei lyngba ka jingpynroi ïa ki sap bad ka jingseng kam seng jam. Da kaba pyndonkam ïa ki rynsan kum ka SIDH bad wad ïa ki rukom thymmai kum ka jinghikai ha ki jaka sah, ngi lah ban pynthikna ba ki samla jong ngi kin long kiba la pynkhreh na ka bynta ka lawei.”
Ka jingialang jong ka thain shatei lammihngi 2024 ka la buh ia ka nongrim ban pynriewspah ia ka jingtbit, ka jingseng kam seng jam, bad ka jingroi jingpar ba pura ha ka thain shatei lammihngi ryngkat bad ka jingkular ban tei ia ka mariang kaba im kaba pynkupbor ia ki samla bad pynkhih ia ka jingroi kaba neh ha ka thain.
Kane ka jingialang ka long kum ka jingpynsdang ia ka jingthmu kaba kongsan ban seng ia ki 30 tylli ki jaka pynroi ia ki nongseng kam seng jam (EDC) bad saw tylli ki jaka pynroi ia ki nongseng kam seng jam (IC) ha kylleng ki jylla jong ka thain shatei lam mihngi, hapoh ka tnad pynroi ia ki sap treikam (MSDE). Kane ka projek ka thmu ban pynkup bor ia ki samla da kaba pynroi ia ki sap ban seng kam seng jam bad ban tei ia ka mariang kaba lah ban neh lyngba ki 30 tylli ki EDC bad saw tylli ki IC. Ka pyniasoh lang ia ki jingiarap kiba eh, kum ka jingpynroi ia ki jingtei, bad ki jingiarap kiba jem kum ki 90 tylli ki prokram pynsngewthuh shaphang ki nongseng kam seng jam, 90 tylli ki prokram pynroi ia ki nongseng kam seng jam, 40 tylli ki prokram pynroi ia ki nonghikai, bad ki jingiakop bapher bapher ban pynshlur ia ka jingpynwandur thymmai. Kine ki jingpyrshang ki thmu ban thaw ia ki 900 tylli ki startup ha kylleng ka thain.
Kane ka jingthmu ka thmu ruh ban hikai ïa ki 600 ngut ki nonghikai bad ban pynthikna ïa ki jingtei kiba biang ha ki jaka pule kiba kham heh (HEI). Ka jingkiew kaba kongsan ka la dep ban long, ha kaba la pyntbit ia ki khlieh jong ki centre ha ka Indian Institute of Entrepreneurship (IIE) bad la seng ia ki EDC kiba treikam. Haba phai shakhmat, ki prokram pynroi kam seng kam seng jam kin iarap ia 900 ngut ki samla ban ialehkai na ka bynta ki jaka ha ki prokram pynroi, ha kaba 50 ngut ki nongpynroi kin ioh ia ka jingai symbai kaba ₹5 lak. Ka projek ka pynthikna ruh ia ka jingiatreilang bad ki skhim sorkar kiba iadei ban kyrshan ia ka jingpynroi ia baroh 900 tylli ki plan treikam.
Hapoh ka Skill India Mission, ka Tnad Skill Development and Entrepreneurship (MSDE) ka la kiew bha ha kaba kyntiew ia ka jingtbit ha kylleng ka ri, da kaba pynleit jingmut bha ha ka thain shatei lammihngi (NER). Lyngba ka Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana (PMKVY), palat 13.40 lak ngut ki kyrtong ki la shah hikai naduh u snem 2015, ha kaba ₹857.84 klur la mang sha ki jylla NER. Ka Jan Shikshan Sansthan (JSS) ka la pyntbit ia 1.24 lak ngut ki kyrtong naduh u snem 2018, la kyrshan da ka ₹37.26 klur hapoh ka khlieh jong ka NER. Shuh shuh, 1,015 tylli ki jaka treikam ki la pyntreikam ia 43,820 ngut ki nonghikai hapoh ka skhim kyntiew ia ka jinghikai trei (NAPS). Nalor kata, ki don 73,487 ngut ki kyrtong kiba la pynrung kyrteng ha ki 110 tylli ki ITI ha kylleng ka thaiñ naduh u snem mang tyngka 2014-15, ha kaba ki don 48,870 ngut ki Vishwakarma kiba la shah hikai hapoh u PM Vishwakarma.
Ban pynkhlain ia ka skilling ecosystem ha ka NER, la pyllait ₹43.13 klur, kaba kyrshan ia ki jingthmu bapher bapher ba kynthup ia ka PM-JANMAN, PM Daksh, bad ka SFURTI, ryngkat bad ka Scheme ba la kyrshan da ka sorkar pdeng na ka bynta ban kyntiew ia ki ITI. Nalor kata, la shna ïa ka jingtei paidbah (DPI) ban ïatreilang bad pynkylla ïa ki sap, ka kam, bad ka jinglong jingman jong ka jingseng kam seng jam, kaba pynkupbor ïa ki samla ha kylleng ka NER ban noh synñiang sha ka jingroi ka ïoh ka kot jong ka jaitbynriew.
Ha kane ka sngi la pynkup burom ruh da u Shri Nyato Dukam, Myntri ba donburom jong ka tnat Commerce & Industries, Labour & Employment, ka jingpyntip, ka jingiadei bad ki paidbah bad ka jingpynmih kot, Govt of Arunachal Pradesh, bad u Shri Jayanta Mallabaruah, Myntri ba donburom jong ka tnad ka Koit ka Khiah Engineering, Skill , Ka tnad kam bad ka tnad jngohkai pyrthei, Govt of Assam.
Ha kane ka sngi la donlang ruh u Shri Shakliar Warjri, myntri ba don burom jong ka tnad ialehkai bad ka tnad samla bad ka tnad pynrung kyrteng bad ki muhor jong ki nongtrei, ka sorkar Meghalaya, u Shri Lalnghinglova Hmar, u myntri ba don burom jong ka sorkar jylla, ka tnad trei kam, ka tnad seng kam seng jam, ka tnat pynroi ia ki sap ki phong , ka tnad Excise bad Narcotics, ka sorkar Mizoram, bad u Shri Maotoshi Longkumer, MLA bad u nongai jingmut, ka tnad treikam bad ka kam, ka jingpynroi ia ki sap ki phong, & ka tnad khaii marbam, ka sorkar Nagaland. Shuh shuh, u Shri Madan Cinturi uba long u MLA badonburom bad u nongai jingmut jong ka sorkar Sikkim, ka tnad pynroi sap, bad u Shreeshail Malge Joint Secretary jong ka tnad pynroi sap bad seng kam seng jam jong ka sorkar India, ki la ia donlang ruh ha kane ka sngi.
Ha kaba pynkut, ka jingïalang jong ka thaiñ shatei lammihngi 2024 ka pynpaw ïa ka lynnong kaba thymmai ha ka jingïaid lynti jong ka thaiñ sha ka jinglah ban shaniah ha lade bad ban kiew. Da kaba pynleit jingmut shai ha kaba pynkupbor ïa ki samla, ka jingïalang ka la pyni ïa ka jingaiti jong ka sorkar bad ki nongshim bynta bapher bapher ha kaba pynroi ïa ka mariang kaba pynroi ïa ka jingpynmih jingmut, ka jingseng kam seng jam, bad ka jingroi jingpar ha ka thaiñ shatei lam mihngi jong ka ri India.
Ia kane ka jingialang la pynkup burom shuh shuh da ka jingdon lang u Prof D.P. Goyal, Director jong ka IIM Shillong, kum ki nongwan burom. Ka jingdon bad ki jingnoh synniang jong kine ki nongïalam ki long kiba kongsan ha kaba pynwan dur ïa ki jingïakren sawdong ban tei ïa ka jingtbit bad ka jingseng kam seng jam kaba khlaiñ ha ka thaiñ Shatei Lam Mihngi.

By yutip

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *